Veel huiseigenaren lopen er vroeg of laat tegenaan: de woning biedt te weinig ruimte voor hobby, werk of familie. Verhuizen is niet altijd wenselijk of haalbaar. Dan is een bijgebouw vaak de ideale oplossing. Maar wat is een bijgebouw precies, welke soorten bestaan er en waar moet je rekening mee houden?
Een bijgebouw is een vrijstaand gebouw op je perceel dat ondersteunend is aan de woning. Denk aan een schuur, atelier, mantelzorgwoning of kantoorruimte. In deze blog nemen we je mee langs de meest voorkomende soorten bijgebouwen en laten we zien in welke situaties ze het beste passen.
Een schuur is misschien wel het meest klassieke bijgebouw. Ideaal voor fietsen, gereedschap of tuinspullen. Vaak eenvoudig van opzet en relatief betaalbaar.
Wanneer kies je hiervoor?
Als je vooral behoefte hebt aan extra bergruimte zonder luxe voorzieningen. Perfect voor kleinere tuinen waar je spullen droog en veilig wilt opslaan.
Voorbeeld
In Arnhem worden veel stadstuinen voorzien van compacte houten schuren. Vaak vergunningsvrij, zodat bewoners snel een praktische oplossing hebben voor hun opslagprobleem.
Wie thuis werkt of creatief bezig is, kiest vaak voor een geïsoleerd bijgebouw als atelier of praktijkruimte. Daarmee ontstaat er letterlijk een scheiding tussen wonen en werken.
Wanneer kies je hiervoor?
Als je behoefte hebt aan rust, concentratie en een professionele plek om klanten te ontvangen of je hobby uit te oefenen. Ideaal voor zzp’ers, kunstenaars en therapeuten.
Voorbeeld
In Haarlem richtte een bewoner zijn vrijstaande stenen bijgebouw in als atelier, compleet met daglichtkoepel. Zo kon hij ongestoord schilderen, terwijl de woning zelf vrij bleef van kwasten en verfgeur.
Een mantelzorgwoning is een bijgebouw waar familie of zorgbehoevenden zelfstandig kunnen wonen, mét privacy. Ook als gastenverblijf is dit een waardevolle toevoeging.
Wanneer kies je hiervoor?
Als je ouders of kinderen dichtbij wilt hebben, maar wel met hun eigen ruimte en voorzieningen. Het combineert zelfstandigheid met nabijheid en is vaak vergunningsvrij mogelijk onder mantelzorgvoorwaarden.
Voorbeeld
In Utrecht worden regelmatig bijgebouwen omgezet in mantelzorgunits. Zo kan een ouder veilig en zelfstandig wonen, terwijl de familie letterlijk om de hoek woont.
Voor wie snel een bijgebouw wil realiseren, is prefab een goede oplossing. Het grootste deel wordt in de fabriek geproduceerd en in korte tijd geplaatst.
Wanneer kies je hiervoor?
Als snelheid en budget doorslaggevend zijn, en maatwerk over het algemeem minder belangrijk is. Ideaal als kantoorruimte of gastenverblijf in de tuin. De technologie ontwikkelt zich in deze tijd zo snel, dus met de juiste partij is maatwerk vaak toch al mogelijk.
Voorbeeld
In Eindhoven kiezen veel huiseigenaren voor prefab bijgebouwen als thuiskantoor. Binnen enkele dagen stond er een volledig ingerichte werkplek, zonder lange bouwperiode.
Een bijgebouw lijkt eenvoudig, maar de regels verschillen per gemeente. Soms mag je vergunningsvrij bouwen in het achtererfgebied, tot een bepaald oppervlak en hoogte. Denk aan een houten schuur of opslag voor gereedschap. Vaak zijn er ook nog vergunningsvrije mogelijkheden voor carports en veranda’s. Grotere of hogere bouwwerken vragen meestal om een omgevingsvergunning.
Woon je in een monument of beschermd stadsgezicht?
Dan gelden altijd extra eisen en vindt er toetsing plaats door de gemeente. Ook bij percelen die onderdeel uitmaken van een VvE kan toestemming verplicht zijn.
Voorbeeld uit de praktijk
In Leiden gelden strenge regels voor bijgebouwen in hofjes en de historische binnenstad. In Amersfoort daarentegen kan een geïsoleerd bijgebouw vaak vergunningsvrij, zolang het past binnen het maximale oppervlak van het achtererfgebied.
de kosten voor een bijgebouw lopen sterk uiteen, van een eenvoudige houten schuur tot een volledig geïsoleerde mantelzorgwoning. Het verschil zit in de diversiteit aan functies (opslag, werkruimte, woonunit), de benodigde constructieve voorzieningen (fundering, isolatie, installaties) en de mate van ontwerp en afwerking. Een prefab bijgebouw kan relatief voordelig zijn, terwijl maatwerk met hoogwaardige materialen al snel meer vraagt. Omdat elke tuin en elk perceel ook zijn eigen regels en mogelijkheden heeft, is het raadzaam om samen met een deskundige een realistische kosteninschatting te maken. Zo weet je vooraf waar je aan toe bent en kun je keuzes maken die passen bij je budget én je woonwensen.
Een bijgebouw is een prachtige manier om extra ruimte en functionaliteit toe te voegen aan je woning. Van een eenvoudige schuur tot een mantelzorgwoning: de mogelijkheden zijn breed.
Het succes zit in de voorbereiding. Met een doordacht plan, de juiste vergunningen en begeleiding van een deskundig bureau haal je het maximale uit je investering. Zo profiteer je jarenlang van extra wooncomfort en een woning die klaar is voor de toekomst.
· Omgevingswet/Omgevingsloket Rijksoverheid (Omgevingswet/Omgevingsloket): https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/omgevingswet
· BBL (bouwregels): https://wetten.overheid.nl/
· Vereniging eigen huis: https://www.eigenhuis.nl/huis-verbeteren/klussen/verbouwen/wat-kost-verbouwen