October 29, 2025

Haalbaarheidsonderzoek bouwvergunning: zo weet je wat er kan op jouw adres of perceel

Haalbaarheidsonderzoek bouwvergunning: zo weet je wat er kan op jouw adres of perceel

Je wilt een aanbouw plaatsen, een dakopbouw realiseren, een nieuwe woning creëren of misschien je huidige woning splitsen. Grote plannen, maar vaak ook de grote vraag: mag dit wel, en wat kost het? Veel woningeigenaren komen er te laat achter dat hun idee niet binnen de regels past of dat de kosten flink hoger uitvallen dan verwacht.

Een goed begin is het halve werk. Met een haalbaarheidsonderzoek krijg je vooraf inzicht in de mogelijkheden en beperkingen. Je ziet niet alleen of jouw plan vergunningsvrij kan of dat een omgevingsvergunning nodig is, maar ook krijg je bij veel partijen te zien wat er technisch en financieel bij komt kijken. In deze blog lees je wat een haalbaarheidsonderzoek inhoudt, hoe een vergunningcheck werkt, en waarom dit de slimste eerste stap is bij elke verbouwing of nieuwbouwproject.

Wat is een haalbaarheidsonderzoek?

Een haalbaarheidsonderzoek is een voorafgaande analyse waarin jouw plannen op meerdere vlakken worden getoetst. Afhankelijk van je wens en welke partij je inschakelt, krijg je duidelijkheid over de mogelijke vervolgstappen.

  1. Regelgeving: past jouw idee/wens binnen de Omgevingswet en het bestemmingsplan?
  2. Kosten en waarde: wat betekent dit voor je budget en de waarde van je woning?
  3. Techniek: is het bouwkundig en constructief uitvoerbaar?

Bij websites zoals www.Omgevingswet.nl wordt vaak dieper ingegaan op nummer 1, maar het liefste verzamel je zoveel mogelijk informatie voordat je grote kosten gaat maken.

Zie het als een routekaart: je weet vooraf welke stappen er nodig zijn, waar risico’s liggen en welke keuzes je hebt. Daarmee voorkom je dat je later in het proces tijd en geld verliest.

Let wel op: Om echt concreet antwoorden te krijgen over de kosten en techniek van je plannen zien we vaak dat men toch eerst een ontwerp wilt zien en beoordelen om een schatting te kunnen geven. Laat je hierin dus zeker adviseren en assisteren door een expert.

Verschillende factoren bepalen de inhoud

Een haalbaarheidsonderzoek kan verschillende vormen hebben. Het is geen standaardpakket, maar hangt af van je vraag en van het bureau dat je inschakelt:

  • Soms gaat het puur om een vergunningcheck: een toets via het Omgevingsloket om te zien of je plan vergunningsvrij kan.
  • In andere gevallen ligt de nadruk op het bestemmingsplan: past jouw ontwerp binnen de kaders van de gemeente, of is een afwijking nodig?
  • Een uitgebreider onderzoek kan ook planning en bouwkosten meenemen. Denk aan een grove kostenraming, doorlooptijd en de invloed van constructieve ingrepen.

Het is dus slim om vooraf te bekijken welke informatie je uit het onderzoek krijgt en welke voor jou relevant zijn. Zo weet je of het alleen om regels gaat, of ook om technische en financiële haalbaarheid.

Voorbeeld uit de praktijk
In Hoofddorp wilde een gezin een serre aan de achterzijde plaatsen. Ze gingen ervan uit dat dit vergunningsvrij kon. Uit het haalbaarheidsonderzoek bleek echter dat hun woning in een beschermd stadsgezicht lag. Dankzij een vergunningcheck kwamen de beperkingen tijdig aan het licht en kon het ontwerp worden aangepast. Het resultaat: alsnog een vergunning, zonder vertraging of extra kosten.

De rol van de Omgevingswet en het Omgevingsloket

Sinds 2024 is de Omgevingswet in werking. Alle regels voor bouwen, verbouwen en ruimtelijke ordening zijn samengebracht in één stelsel. Voor jou als woningeigenaar betekent dit het Omgevingsloket een goede start is. Hier kun je zelf een vergunningcheck doen om te zien of jouw plan vergunningsvrij is of dat je een omgevingsvergunning moet aanvragen.

Helaas laat de praktijk zien dat deze tool nog niet altijd eenduidig is en als erg complex kan worden ervaren. Buiten de complexiteit krijg je niet de mogelijkheid om al je overige openstaande vragen te stellen, dus voor een compleet pakket kom je al snel bij een andere adviseur uit.

Een haalbaarheidsonderzoek helpt om de abstracte regels van het Omgevingsloket te vertalen naar jouw specifieke adres. Want elk perceel is anders en kent unieke regelgeving en verdient zijn eigen aandacht.

Techniek en constructie: meer dan regels alleen

De vergunning is maar één kant van het verhaal. De technische haalbaarheid bepaalt minstens zo veel. Bij een haalbaarheidsonderzoek wordt daarom vaak globaal gekeken naar de technische en constructieve kant:

  • Een dakopbouw vraagt vaak om een funderingsberekening.
  • Een aanbouw kan betekenen dat draagmuren vervangen moeten worden door een stalen constructie.
  • Bij woningvorming of splitsing zijn brandwering, parkeren en geluidseisen cruciaal.

Een vergunningcheck vertelt je of je mag bouwen, maar niet of het ook technisch haalbaar en verstandig is. Een haalbaarheidsonderzoek kan beide combineren.

Kosten: hoe bepaal je ze zelf?

Veel woningeigenaren willen vooraf weten wat een project gaat kosten. Toch zijn de kosten niet één-op-één te voorspellen. Ze hangen af van verschillende factoren bijvoorbeeld:

  1. Diversiteit aan oplossingen: prefab of maatwerk, eenvoudige materialen of luxe afwerking.
  2. Constructieve ingrepen: funderingsversterking, staalconstructies, grondonderzoek.
  3. Ontwerpkeuzes: Verduurzamen, complexe bouwknopen, een standaard kozijn of een glazen pui over de volle breedte.

Een eenvoudige aanbouw kan relatief betaalbaar zijn, terwijl een luxe opbouw of splitsing flink in de kosten loopt. Een haalbaarheidsonderzoek koppelt je wensen aan een realistische bandbreedte, zodat je gericht keuzes kunt maken.

Praktijkvoorbeeld
In Den Haag wilde een stel een dakopbouw realiseren. De vergunningcheck liet zien dat dit mocht, maar uit de technische toets met de constructeur bleek dat de fundering naar verwachting onvoldoende draagkracht had. Door te kiezen voor een lichte houtskelet-opbouw kon het project tóch doorgaan en bleven de kosten beheersbaar.

Vergunningsvrij bouwen: wat mag wel, wat niet?

Veel huiseigenaren hopen vergunningsvrij te kunnen bouwen. De Omgevingswet biedt die mogelijkheid, maar altijd binnen duidelijke kaders:

  • Aanbouw en bijgebouwen binnen het achtererfgebied, mits binnen oppervlakte- en hoogtebeperkingen. Wanneer er een woonfunctie in komt of er is bijvoorbeeld een beschermde status dan gelden er extra eisen.
  • Dakkapellen: toegestaan onder specifieke maten en posities.
  • Bijgebouwen zoals schuren of tuinhuizen: vaak vergunningsvrij tot een maximum oppervlak.

Maar: vergunningsvrij is niet regelvrij. Ook bij vergunningsvrij bouwen gelden de veiligheidseisen van het Besluit bouwwerken leefomgeving (BBL). Een haalbaarheidsonderzoek laat zien wat er vergunningsvrij kan en welke extra eisen er alsnog gelden.

Voorbeelden uit de praktijk

  • Amsterdam: een woning werd gesplitst in twee appartementen. Het haalbaarheidsonderzoek wees uit dat extra geluidwering verplicht was. Zonder dit inzicht had de vergunning nooit groen licht gekregen.
  • Eindhoven: een eigenaar wilde een mantelzorgwoning in de tuin. Volgens het Omgevingsloket en een berekening was dit vergunningsvrij mogelijk, maar alleen binnen 100 m². Dankzij het onderzoek werd het ontwerp aangepast en kon de bouw doorgaan.
  • Amersfoort: een aanbouw leek vergunningsvrij, maar viel net buiten de regels door de hoekligging. Het haalbaarheidsonderzoek zorgde voor een goede voorbereiding, waardoor de vergunning zonder problemen werd verleend en er geen bouwstop of boete afgegeven werd.

Het 7 Stappenplan: zo werkt een vergunningsplichtig proces

  1. Haalbaarheidsonderzoek/Quickscan: laat een expert de regels voor jouw specifieke adres onderzoeken
  2. Ontwerp, bouwtekeningen en berekeningen: laat een architect je plan uitwerken en visualiseren.
  3. (Optioneel) Vooroverleg met gemeente: vooral slim bij monumenten of complexe plannen.
  4. Indienen officiële aanvraag: digitaal via het Omgevingsloket.
  5. Toetsing door gemeente: beoordeling van je plan
  6. Besluit: goedkeuring of afwijzing.
  7. Bezwaarperiode: Men krijgt 6 weken de tijd om bezwaar te maken op de afgegeven vergunning
  8. Start bouw – na afloop van de bezwaartermijn.

Een goed begin is het halve werk

Of je nu een aanbouw, dakopbouw, bijgebouw, nieuwbouw of woningvorming overweegt: het begint altijd met duidelijkheid. De Omgevingswet en het Omgevingsloket geven veel informatie, maar zonder een adres-specifiek haalbaarheidsonderzoek blijf je risico’s lopen.

Een goed begin is het halve werk. Met een haalbaarheidsonderzoek en een vergunningcheck leg je een stevig fundament onder je plannen. Je voorkomt teleurstellingen, bespaart tijd en weet zeker dat je investering rendeert.

Wil je weten wat er op jouw adres kan? Plan gerust een gesprek met ons in. We doen samen de vergunningcheck, kijken naar de regels en de techniek, en zorgen dat je met vertrouwen aan je project begint.

Externe links

·       Rijksoverheid (Omgevingswet/Omgevingsloket): https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/omgevingswet

·       BBL (bouwregels): https://wetten.overheid.nl/  

·       Rijksoverheid: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bouwregelgeving/checken-of-vergunning-nodig-is-voor-ver-bouwen